Zapraszamy Członków FS i osoby zainteresowane do wzięcia udziału w kolokwium, które rozpocznie wykład dr hab. Małgorzaty Gamrat z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego JPII na temat Literatura i muzyka na semiotycznych obrzeżach translation studies. Kolokwium odbędzie się zdalnie we środę, 17/05/2023 r. godz. 15:00. Link do spotkania zostanie przesłany na życzenie.
Streszczenie:
Badania z obszaru translation studies w ostatnich latach bardzo zbliżyły się do semiotyki, która dysponuje od dawna narzędziami pozwalającymi na analizę relacji między różnymi sztukami – werbalnymi i niewerbalnymi (np. Hjemslev – transdukcja, Jakobson – przekład intersemiotyczny). Badacze wprowadzają nowe kategorie, żeby wyraźniej odróżnić translacje między sztukami od przekładu między językami, co stanowi interesujący, choć peryferyjny obszar badań w obrębie translation studies. W badaniach semiotycznych jest to kierunek znacznie bardziej popularny, choć nie mainstreamowy. Połączenie badań semiotycznych i przekładoznawczych przy analizie mechanizmów rządzących przejściem z jednej sztuki do drugiej daje znakomite rezultaty, a także inspiruje powstawanie nowych narzędzi badawczych. To z kolei powoduje wielość funkcjonujących w obiegu naukowych terminów. Kobus Marais w książce wydanej w 2019 roku (A (Bio)Semiotic Theory of Translation. The Emergence of Social-Cultural Reality) usystematyzował m.in. mnogość pojęć stosowanych do opisu relacji między sztukami. Powiązanie semiotyki z translation studies pozwoliło także badaczom spojrzeć na emocje i uczucia jako przedmiot translacji na język różnych sztuk oraz między sztukami (Petrilli, JI eds.: Intersemiotic Approaches to Emotions. Translating across Signs, Bodies and Value oraz Exploring the Translatability of Emotions: Cross-Cultural and Transdisciplinary Encounters). Zaproponowana przez Maraisa systematyka posłuży jako punkt wyjścia do rozważań nad dziełami Hektora Berlioza, Franza Liszta, Gioacchina Rossiniego i Honoriusza Balzaka, którzy – każdy w inny sposób, dokonują swoistych translacji między sztukami, kulturami lub mediami w obrębie jednej sztuki. Artyści w teoretycznych rozważaniach, jak i w swych dziełach, zwracają uwagę na emocjonalny element sztuki, który przy pomocy różnych środków możne podlegać procesowi translacji na język sztuki i między różnymi systemami semiotycznymi. Sprawia to, że łatwiej możemy dostrzec i opisać element semantyczny i afektywny, który występuje w sztukach i przechodzi między nimi.
Grzegorz Pawłowski
/Przewodniczący FS/